Masyarakat penyayang tidak sanggup pindah organ

MEREKA berwajah tanpa masa depan. Ada yang sugul, suram dan sedih. Ada yang longlai, bertongkat, berkerusi roda dan dipapah ke Dewan Kuliah 2, Bangunan Akademik, Pusat Perubatan Universiti Kebangsaan Malaysia (PPUKM), Kuala Lumpur untuk berkongsi pengalaman atau mendengar ‘harapan’ mengenai pemindahan buah pinggang.

Cuaca redup pagi 24 Oktober lalu tidak menghalang kelancaran Seminar Pemindahan Buah Pinggang anjuran Unit Nephrologi PPUKM. Pelbagai topik dibincangkan mengenai perlunya pemindahan buah pinggang kerana sehingga kini penyakit itu belum dapat dirawat.

Walaupun kaedah hemodialisis dan dialisis peritoneum (CAPD) digunakan untuk merawat pesakit, ia hanya sementara kerana akhirnya pesakit tetap memerlukan buah pinggang sebagai pengganti organ badan yang sudah rosak.

Beberapa pakar buah pinggang termasuk Dr Rashidi Saidin, Dr Loo Chee Yean, Dr Che Roslee Draman dan Arumuga Kumar Rajendram menghuraikan proses pemindahan dan kepentingan kaedah ‘melanjutkan’ usia pesakit.

Bagaimanapun, isu pendermaan organ di Malaysia bukan topik baru. Ia sudah lama diuar-uarkan. Namun, tiada reaksi positif, tidak ramai yang sanggup menderma buah pinggang kerana pelbagai alasan yang masih misteri.

Justeru, tidak menghairankan apabila Ketua Unit Nephrologi dan Transplant PPUKM, Prof Dr Abdul Halim Abdul Gafor bagai mengeluh kerana di Malaysia terlalu ramai yang ‘kasihan’ tetapi tidak berbuat apa-apa.

“Apabila melihat pesakit buah pinggang, ramai yang menuturkan kasihan. Jika ada yang sanggup derma buah pinggang, mereka juga kasihan dan menasihatkan jangan derma buah pinggang untuk elak kematian penderma. Akhirnya pemindahan buah pinggang tetap berkurangan di Malaysia,” cetusnya sinis.

Isu kasihan dan masyarakat penyayang ada kaitan. Di mana-mana saja ungkapan penyayang sudah menjadi klise yang luar biasa kerana kejahilan masyarakat sendiri untuk bersikap lepas tangan. Akhirnya pesakit terus menjadi mangsa kerana sikap segelintir ahli masyarakat yang retorik dengan ungkapan kasihan dan penyayang.

Lebih malang lagi, orang Melayu paling ramai tidak berminat menderma organ berbanding kaum Cina dan India. Mengikut statistik Pusat Sumber Transplan Kebangsaan (NTRC) di Hospital Kuala Lumpur (HKL), pada 2005 sebanyak 64 peratus daripada pengikrar pemindahan organ adalah kaum Cina, diikuti India (22 peratus), Melayu (lapan peratus) dan kaum lain (tiga peratus). Pada 2005, hanya 10 tampil menderma organ.

Malaysia antara negara ‘aktif’ penyakit buah pinggang. Kajian mendapati lebih 500 juta penduduk dunia atau satu daripada 10 individu dewasa disahkan mengalami masalah buah pinggang.

Setiap tahun, jutaan manusia mati sebelum waktunya kerana serangan jantung atau strok akibat komplikasi penyakit buah pinggang. Ia juga boleh mempengaruhi kehidupan 10 peratus populasi dewasa.

Pada 2007, 15,000 pesakit menjalani dialisis dan setiap tahun 2,500 kes baru dicatatkan. Ia mencatatkan peningkatan 15 peratus setiap tahun.

Berdasarkan Daftar Dialisis dan Pemindahan Buah Pinggang 2003, kadar pesakit wanita yang menjalani dialisis meningkat daripada dua kes bagi setiap sejuta penduduk (1980) kepada 90 kes untuk jumlah penduduk sama pada 2003.

Daftar Dialisis dan Pemindahan Buah Pinggang Malaysia 2004 mencatatkan 2,500 daripada 100,000 pesakit yang mendapat rawatan buah pinggang mengalami kerosakan buah pinggang peringkat akhir. Pada 2004, sebanyak 2,538 kes baru yang memerlukan dialisis berbanding hanya 43 pesakit pada 1980.

Statistik tidak pernah berbohong. Angka yang dipapar menjelaskan betapa penyakit buah pinggang tidak boleh dipandang ringan. Bagi mereka yang menderita, hanya harapan ditagihkan kepada orang ramai untuk tampil menderma organ.

Bagi mereka yang mahu berfikir dan turut merasai penderitaan orang lain, inilah masanya untuk membuktikan perasaan kasihan dengan tampil menjadi penderma organ. Ikrar perbuatan yang baik tidak sia-sia, kerana setiap perbuatan baik sudah pasti ada ganjarannya.

Rakyat Malaysia keturunan Melayu sepatutnya mencontohi rakan mereka di Singapura yang ramai berikrar menderma organ. Mungkin juga kerana negara jiran itu memperkenalkan Akta Pemindahan Organ Manusia (Hota) yang memasukkan warga Muslim secara automatik sebagai penderma organ.

Jika keadaan memaksa, Malaysia juga wajar memaksa masyarakat penyayang untuk derma organ kerana tindakan itu membantu insan yang menderita

Sumber : Berita Harian (Selasa 3 Nov. 09)